Kilkukrotne podwyżki stóp procentowych na przestrzeni zaledwie kilku miesięcy spowodowały, że wielu kredytobiorców już dziś może doświadczać pewnych trudności w spłacie zobowiązań. Mowa przede wszystkim o kredytach mieszkaniowych, a w szczególności tych, które zaciągnięte zostały na przestrzeni ostatnich dwóch lat. Co zrobić, jeśli raty kredytów są zbyt przytłaczające? Odpowiedzią może być Fundusz Wsparcia Kredytobiorców Banku Gospodarstwa Krajowego.
NBP żongluje stopami, kredytobiorcy rwą włosy z głowy
Po miesiącach, a właściwie latach niezwykle niskich stóp procentowych Rada Polityki Pieniężnej tylko na przestrzeni pięciu ostatnich miesięcy, aż pięciokrotnie podniosła stopy procentowe. Jeszcze we wrześniu 2021 roku wysokość stopy referencyjnej wynosiła historyczne 0,1 proc., dziś już (luty 2022) jej wartość wynosi 2,75 proc. To jednak nie koniec wzrostów, a zarówno rynek, jak i analitycy szacują, że na koniec 2022 roku wartość stopy referencyjnej może sięgnąć nawet 4,5-5 procent, co byłoby najwyższym odczytem od dekady.
Warto zauważyć, że jeszcze wyjątkowo niskie oprocentowanie kredytów utrzymywało się od 2014 roku, gdy to RPP ścięła stopę referencyjną do poziomu 1,5 proc., a stan ten utrzymywał się do okresu pandemii. Wtedy też Narodowy Bank Polski postanowił nieco pobudzić podaż i wartość stóp spadła praktycznie do zera.
Cel banku centralnego został osiągnięty, a kredytobiorcy ruszyli po kredyty. Tylko w okresie od czerwca 2020 do października 2021 roku banki i SKOK-i udzieliły około 409 tysięcy kredytów mieszkaniowych na łączną kwotę ponad 126 miliardów złotych. Jak skwitowali to niedawno odchodzący członkowie RPP, przybyło w tym czasie „400 tysięcy nowych problemów”.
Dlaczego? To proste. Jeśli stopy procentowe rosną, rośnie także stawka WIBOR, a ta ma bezpośrednie przełożenie na wysokość rat kredytowych. Im wyższa jej wartość, tym więcej pieniędzy ucieka co miesiąc z domowego budżetu. Wg. szacunków analityków i ekonomistów, w przypadku modelowego kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na kwotę 330 tysięcy złotych wysokość miesięcznej raty po ostatnich podwyżkach mogła podskoczyć średnio nawet o 500 zł. A może być gorzej, bo NBP planuje kolejne zwyżki stóp procentowych i już nawet się z tym nie kryje.
Co zrobić, gdy raty kredytu rosną?
Możliwości obniżenia wysokości miesięcznych rat kredytowych jest niewiele, jednak kredytobiorcy nie są bezsilni w obliczu rosnących stóp procentowych. Jedną z możliwości jest prolongata kredytu, a więc wydłużenie okresu kredytowania i tym samym obniżenie wysokości miesięcznej raty. Prolongata wiąże się jednak ze wzrostem sumarycznej wartości kredytu, ponieważ im dłuższy jest czas spłaty, tym wyższe odsetki należne będą bankowi.
Innym sposobem jest renegocjowanie warunków umowy, jednak w przypadku banków, które żyją m.in. z oprocentowania kredytów, w obliczu wzrostów ich dochodów, może to być wyjątkowo trudne. Sposobem jest ewentualne „zagrożenie” bankowi odejściem do konkurencji, a więc refinansowanie kredytu.
Refinansowanie, a więc przeniesienie kredytu do innego banku jest kolejnym sposobem na obniżenie miesięcznej raty. Wiele instytucji finansowych chcąc ściągnąć nowych klientów, oferuje warunki znacznie korzystniejsze od tych, które otrzymaliśmy w banku, w którym zaciągnięty został kredyt mieszkaniowy.
QUIZ kredyt hipoteczny. Sprawdź, czy jesteś gotów na wieloletnie zobowiązanie
Jeśli sytuacja kredytobiorcy jest wyjątkowo trudna, a miesięczne raty stały się problemem, z którym trudno sobie poradzić, rozwiązaniem będzie także nieoprocentowana pożyczka z funduszu wsparcia kredytobiorców, za który odpowiedzialny jest Bank Gospodarstwa Krajowego. Fundusz powstał w 2015 roku, a skorzystać z niego mogą osoby, które nie radzą sobie z bieżącymi płatnościami rat kredytowych. Co istotne, środki zasilające fundusz pochodzą z wpłat banków i są powiązane z ilością kredytów hipotecznych z zaległościami dłuższymi niż 90 dni.
Fundusz Wsparcia Kredytobiorców BGK. Kto może skorzystać?
Celem Funduszu Wsparcia Kredytobiorców jest pomoc osobom fizycznym, które spłacają kredyt mieszkaniowy, a z różnych powodów znalazły się w trudnej sytuacji finansowej. Jego działalności reguluje Ustawa z dnia z dnia 9 października 2015 r., która dokładnie reguluje osoby uprawnione do pomocy państwa.
WAŻNE! Z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców skorzystać mogą wyłącznie osoby fizyczne, a pomoc dotyczy jedynie kredytów mieszkaniowych.
Maksymalna wysokość pożyczki na spłatę kredytu mieszkaniowego wynieść może 72 tysiące złotych, a maksymalny okres wsparcia to 36 miesięcy.
Zgodnie z ustawą, pomoc lub pożyczkę na spłatę zadłużenia mogą zostać przyznane, jeśli zostanie spełniony minimum jeden z warunków:
- w dniu złożenia wniosku co najmniej jeden z kredytobiorców posiada status bezrobotnego;
- kredytobiorca ponosi miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego w wysokości przekraczającej 50 proc. dochodów osiąganych miesięcznie przez jego gospodarstwo domowe;
- miesięczny dochód jego gospodarstwa domowego, pomniejszony o miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego, nie przekracza:
- w przypadku gospodarstwa jednoosobowego – dwukrotności zwaloryzowanej zgodnie z przepisami ustawy o pomocy społecznej kwoty wskazanej w art. 8 ust. 1 pkt 1 tej ustawy (od 1 stycznia 2022 r. dwukrotność kwoty 776,00 zł, tj. 1.552,00 zł),
- w przypadku gospodarstwa wieloosobowego – iloczynu dwukrotności kwoty wskazanej w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej, zwaloryzowanej zgodnie z przepisami tej ustawy i liczby członków gospodarstwa domowego (od 1 stycznia 2022 r. dwukrotność kwoty 600,00 zł, tj. 1.200,00 zł na osobę).
Kwota pożyczki lub wsparcia w ramach Funduszu Wsparcia Kredytobiorców ustalana jest indywidualnie na podstawie wysokości miesięcznej raty kredytowej. Jeśli kredytobiorca będzie spłacał pożyczkę lub wsparcie terminowo przez okres minimum 100 rat, reszta kwoty może zostać umorzona. Zwrot pożyczki z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców podlega 24-miesięcznej karencji.
Fundusz Wsparcia Kredytobiorców – gdzie zgłosić się o pomoc?
Osoby zainteresowane pomocą w ramach Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, jeśli spełniają warunki udzielenia pomocy, powinny zgłosić się do banku, w którym posiadają zaciągnięte zobowiązanie kredytowe. Większość z instytucji finansowych zawarła stosowne informacje na swoich stronach internetowych.
Więcej informacji o Funduszu Wsparcia Kredytobiorców dostępnych jest na stronie Banku Gospodarstwa Krajowego oraz w bankach komercyjnych udzielających kredytów mieszkaniowych.
Źródło: BGK
