Bezwarunkowy dochód podstawowy w Polsce coraz bliżej? W ramach pilotażu na terenie Warmii i Mazur nawet kilkadziesiąt tysięcy osób przez dwa lata będzie otrzymywać pieniądze zupełnie na nic. Wcześniej dochód gwarantowany testowały już m.in. Indie, Finlandia czy Niemcy. Wyniki eksperymentów mogą zaskakiwać.
Bezwarunkowy dochód podstawowy w Polsce. Właśnie rusza pilotaż programu
W ramach przygotowywanego programu dochodu gwarantowanego wybrani mieszkańcy Warmii i Mazur przez okres dwóch lat mają otrzymywać po 1300 zł miesięcznie. Chodzi o osoby zamieszkujące gminy położone najbliżej granicy z Rosją.
– Ten obszar źle wypada pod względem dochodów, ubóstwa, aktywności gospodarczej i bezrobocia. Interwencja, jaką byłby program pilotażowy bdp, mogłaby przynieść istotny efekt. Jest to region wyludniający się, popegeerowski, mocno dotknięty przez skutki transformacji ustrojowej, ale także zamknięcia małego ruchu granicznego w 2018 r. – mówi dr Maciej Szlinder, jeden z członków zespołu przygotowującego eksperymentalny dochód podstawowy w Polsce.
Czytaj także: Rodzinny bon mieszkaniowy – ile wynosi, kto otrzyma, jakie warunki?
Bezwarunkowy dochód podstawowy ma otrzymywać minimum 5 tysięcy, a maksymalnie nawet 31 tysięcy osób. Co istotne, wypłacany im dochód podstawowy nie będzie uzależniony od wysokości dochodów, zamożności czy jakichkolwiek czynników ekonomicznych.
Eksperyment prowadzony jest przez Stowarzyszenie Warmińsko-Mazurskich Gmin Pogranicza, a przygotowują go m.in. dr Szlinder absolwent UAM, prezes Polskich Sieci Dochodu Podstawowego oraz socjologowie z UAM – dr Mariusz Baranowski i prof. Piotr Jabkowski z Wydziału Socjologii.
Eksperci chcą sprawdzić, jak dochód podstawowy w Polsce (Warmia i Mazury) wpłynie m.in. na aktywność społeczną, edukacyjną, kwestie dobrobytu, a więc strukturę konsumpcji, dochody, oszczędności, nierówności majątkowe czy sytuację mieszkaniową. Prócz tego socjologowie zbadają dobrostan mieszkańców (zadowolenie z życia), a także zmiany w relacjach międzyludzkich mierzonych poziomem zaufania społecznego i poczucie bezpieczeństwa.
Bezwarunkowy dochód gwarantowany (dochód podstawowy). Na czym polega?
Bezwarunkowy dochód podstawowy polega na wypłacie osobom zamieszkującym dane terytorium środków pieniężnych zupełnie za nic. Jest to zatem swego rodzaju świadczenie socjalne, którego celem jest likwidacja ubóstwa i zmniejszenie nierówności społecznych. Istotną kwestią jest to, że dochód gwarantowany wypłacany jest każdemu, bez względu na zatrudnienie oraz sytuację finansową. Wysokość dochodu podstawowego ma jednak wystarczać na zaspokajanie podstawowych potrzeb życiowych.
Zawody i zarobki: Kim jest i ile zarabia copywriter?
O bezwarunkowym dochodzie podstawowym dyskutuje się w Polsce już od kilku lat. Krytycy uważają, że tego typu rozwiązania niosą duże obciążenie dla budżetu państwa bez jednoczesnych korzyści ekonomicznych, a nawet “zepsucia społeczeństwa”, ponieważ ludzie otrzymujący pieniądze za darmo nie będą chcieli pracować i wnosić nic do gospodarki.
Zwolennicy dochodu podstawowego przekonują, że pomaga on w likwidacji ubóstwa, zmniejszaniu nierówności społecznych, a także aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych lub wykluczonych zawodowo.
Do tej pory eksperymenty polegające na wypłacie dochodu gwarantowanego przeprowadziły już takie kraje jak Indie, Finlandia czy Niemcy, a wyniki tych eksperymentów mogą mocno zaskakiwać.
Na przykładzie Indii, które dochód podstawowy testowały na przełomie 2011/2012 roku zaobserwowano wiele pozytywnych zmian, jak poprawa higieny oraz odżywiania, a co za tym idzie także zdrowia mieszkańców otrzymujących gwarantowany dochód podstawowy.
Zdaniem dr Szlindera, który początkowo sam był sceptyczny względem dochodu podstawowego, przeprowadzone w różnych krajach eksperymenty udowadniają, że korzyści płynące z programu pozwalają na zmarginalizowanie uprzedzeń.
– Jest to o tyle istotne, że odpowiada na jedno z powszechnych w społeczeństwach uprzedzeń, że jeśli przekażemy bezpośrednio pieniądze do ręki, to ludzie je zmarnują, przepiją – mówi dr Szlinder i dodaje, że “inne społeczne eksperymenty również potwierdzają, że to uprzedzenie nie jest potwierdzane przez fakty”.
Mieszkańcy różnych regionów świata, w których testowano już dochód podstawowy, poświęcali więcej czasu na pracę zarobkową, co skutkowało ożywieniem gospodarczym i zwiększeniem przedsiębiorczości.
Pilotaż bezwarunkowego dochodu podstawowego w Polsce będzie trwał dwa lata, co oznacza, że na wyniki eksperymentu musimy nieco poczekać.
