W polskim systemie podatkowym występuje cała gama danin. Jedne dotyczą określonych czynności, inne określonych grup zawodowych. Są także takie, które płacimy codziennie, gdy kupujemy dowolny produkt lub usługę. Dość szczególnym podatkiem jest podatek od nieruchomości, który płacimy wyłącznie za to, że posiadamy na własność np. dom, mieszkanie czy działkę. Ile wynosi podatek od nieruchomości? Kto musi płacić tę daninę, a kto jest z niej zwolniony?
Czym jest podatek od nieruchomości?
Jeśli jesteś szczęśliwym posiadaczem mieszkania, domu, lokalu użytkowego lub choćby skrawka ziemi, rok rocznie państwo będzie wymagało, byś za ową nieruchomość płacił podatek. Jeśli zamieszkujesz daną nieruchomość i nie służy ci ona w celach zarobkowych, możesz zastanawiać się, dlaczego masz płacić tylko za to, że coś posiadasz? Niestety, jednak rządy praktycznie wszystkich krajów obciążają posiadaczy gruntów czy innych nieruchomości przedmiotową daniną i nie jesteśmy w stanie tego zmienić.
Warto podkreślić, że podatek od nieruchomości to tzw. podatek lokalny, a więc taki, który zasila budżet określonego regionu kraju. Daninę tę pobierają samorządy i stanowi ona największą część wpływów gmin czy urzędów miast.
Bacząc na charakterystykę podatku od nieruchomości, można podzielić go na trzy różne grupy:
- podatek przychodowy, a więc taki, który obciąża przychód bez uwzględnienia kosztów jego uzyskania
- podatek konsumpcyjny, czyli związany z korzystaniem z zasobów majątkowych o walorach rekreacyjnych
- podatek majątkowy, związany z samym posiadaniem majątku – nieruchomością
Jakie nieruchomości podlegają opodatkowaniu?
Podatkiem od nieruchomości obciążone są aktualnie:
- grunty,
- budynki lub ich części,
- budowle, a więc takie rodzaje obiektów, które nie są budynkami lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Trzeba dodać, że podatkiem od nieruchomości nie są obciążone użytki rolne oraz lasy, jednak wyłącznie wtedy, gdy nie są zajęte na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej. Jeśli jest inaczej, podatku od nieruchomości nie unikniemy.
Kto musi płacić podatek od nieruchomości?
Podatek od nieruchomości dotyczy w zasadzie wszystkich osób fizycznych oraz podmiotów prawnych, które użytkują lub posiadają prawo do nieruchomości. Zapłacą go zatem zarówno osoby fizyczne, ale także spółki prawa handlowego, jednostki organizacyjne, a nawet spółki nieposiadające osobowości prawnej, które są jednocześnie:
- właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych,
- posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych,
- użytkownikami wieczystymi gruntów,
- posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
Trzeba jednak pamiętać, że jeśli nieruchomość jest w posiadaniu lub użytkowaniu kilku podmiotów, to obowiązek jego zapłaty ciąży na nich solidarnie.
Ile wynosi podatek od nieruchomości?
Wysokość podatku od nieruchomości zależna jest przede wszystkim od położenia nieruchomości oraz jej wielkości. Stawkę podatku ustalają indywidualnie gminy, jednak jej maksymalną wysokość rok rocznie określa minister finansów. Robi to na podstawie tzw. wskaźnika cen towarów i usług.
Stawki podatku od nieruchomości mają charakter kwotowy, jednak wyjątkiem są tutaj obiekty niebędące budynkami. W ich przypadku stawka podatku wyrażona jest w procentach.
Aktualną maksymalną stawkę podatku od nieruchomości możesz samodzielnie sprawdzić na stronach Monitora Polskiego. W przypadku nieruchomości mieszkalnych jej górna granica w 2023 roku to 1 zł za każdy metr kwadratowy nieruchomości. (+11 gr rdr). Górna granica podatku od budynków lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej podskoczyła zaś już do 28,78 zł od 1 m kw.
Jakie nieruchomości są zwolnione z podatku?
Zgodnie ze stanem prawnym na dzień publikacji tego artykułu, z podatku od nieruchomości zwolnione są:
- budynki gospodarcze lub ich części: służące działalności leśnej, lub rybackiej, położone na gruntach gospodarstw rolnych lub służące wyłącznie działalności rolniczej, zajęte na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej;
- grunty i budynki wpisane indywidualnie do rejestru zabytków, pod warunkiem ich utrzymania i konserwacji, zgodnie z przepisami o ochronie zabytków, z wyjątkiem części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej;
- grunty i budynki we władaniu muzeów rejestrowanych;
- znajdujące się w parkach narodowych lub rezerwatach przyrody i służące bezpośrednio i wyłącznie osiąganiu celów z zakresu ochrony przyrody: grunty położone na obszarach objętych ochroną ścisłą, czynną lub krajobrazową, budynki i budowle trwale związane z gruntem;
- grunty, budynki lub ich części zajęte wyłącznie na potrzeby prowadzenia przez stowarzyszenia statutowej działalności wśród dzieci i młodzieży w zakresie oświaty, wychowania, nauki i techniki, kultury fizycznej i sportu, z wyjątkiem wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej, oraz grunty zajęte trwale na obozowiska i bazy wypoczynkowe dzieci i młodzieży;
- grunty stanowiące nieużytki, użytki ekologiczne, grunty zadrzewione i zakrzewione, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej;
- położone na terenie rodzinnego ogrodu działkowego: grunty, altany działkowe i obiekty gospodarcze o powierzchni zabudowy do 35 m2 oraz budynki stanowiące infrastrukturę ogrodową, w rozumieniu Ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej;
- grunty stanowiące działki przyzagrodowe członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych, którzy spełniają jeden z warunków tj.: osiągnęli wiek emerytalny albo, są inwalidami zaliczonymi do I albo II grupy, albo, są niepełnosprawnymi o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności albo, są osobami całkowicie niezdolnymi do pracy w gospodarstwie rolnym, albo niezdolnymi do samodzielnej egzystencji;
- nieruchomości lub ich części zajęte na prowadzenie nieodpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego;
- publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne objęte systemem oświaty oraz prowadzące je organy, w zakresie nieruchomości zajętych na działalność oświatową;
- żłobki i kluby dziecięce oraz prowadzące je podmioty, w zakresie nieruchomości zajętych na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego;
- prowadzący zakłady pracy chronionej zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych;
- instytuty badawcze, z wyjątkiem przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą;
- przedsiębiorcy o statusie centrum badawczo-rozwojowego uzyskanym na zasadach określonych w przepisach o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej, w odniesieniu do przedmiotów opodatkowania zajętych na cele prowadzonych badań i prac rozwojowych.
Do kiedy płaci się podatek od nieruchomości?
Podatnicy będący osobami fizycznymi, podatek od nieruchomości opłacają ratalnie: do 15 marca, do 15 maja, do 15 września i do 15 listopada. Jeśli kwota podatku jest niższa niż 100 zł, niezbędne jest opłacenie go w całości do 15 marca danego roku.
Osoby prawne oraz inni podatnicy podatek od nieruchomości płacą co miesiąc w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, jednak nie później niż do 15 dnia każdego miesiąca.
Sprawdź także: Czym jest podatek CIT i kogo dotyczy?
